Chữ Dạ, một từ ‘đẹp’ trong văn hóa Việt
Chữ Dạ, một từ ‘đẹp’ trong văn hóa Việt
Chữ ‘Dạ’ trong văn hóa Việt là một từ thể hiện sự lễ phép. Người xưa thường dùng chữ Dạ trước mỗi câu trả lời để nhấn mạnh hơn sự tôn trọng, lễ phép ấy trong giao tiếp.
Hiểu đúng về chữ Dạ
Nhiều người vẫn lầm tưởng khi dùng chữ “dạ” là tỏ thân phận hèn kém, bền dưới, lép vế hay hèn mạt. Hoặc thậm chí hiểu sai luôn khi cho rằng chỉ người dưới mới cần dạ người trên. Chữ “dưới” ở đây được hiểu là người nhỏ tuổi hơn trong xã hội, hay vai em con cháu trong gia đình. Vậy hiểu đúng về chữ dạ như thế nào?
Mình đi dạy kèm, ông nội đứa học trò ngang tuổi ba mình, vài lần tới sớm nhóc chưa kịp tắm hoặc ăn cơm, hay những khi mưa to phải ngồi chờ cho dứt con mới về là bác hay tiếp chuyện mình. Bác cẩn thận hỏi ba mẹ mình nhiêu tuổi, khi biết ba mình hơn bác một tuổi thế là bác khiêm tốn xưng chú và cười thẹn: “Thật là có lỗi với bác bên nhà quá”
Mình nghe vậy cũng chữa thẹn cho bác nói: “Dạ, con cũng như em út của các anh chị bên đây nên bác là bác cũng phải mà”
Điều đặƈ Ƅιệτ là mỗi câu trả lời của bác luôn có chữ “dạ” đệm ở đầu câu như “Dạ hồi thành còn thanh niên tui cũng ham chơi lắm”, hay “Dạ cháu nó còn dang dở chén cơm cô vui lòng ngồi chờ chút”, “Dạ, xin lỗi cô hai bác bên nhà năm nay chắc còn mạnh?”…
Những năm sau này không tiện ghé thăm bác mình gọi điện hỏi thăm. Ngôn ngữ bác dùng trên điện thoại lại càng trang trọng hơn: “Dạ thưa cô cháu nó lớn rồi mà tui cũng còn lo lắm”, “Dạ, thưa cô năm nay cũng không đi lại nhiều bị cái chân nó không còn được như xưa”, “Dạ, bà nhà tui kỳ này cũng ít còn may vá”…
Mỗi lần gọi học sinh phát biểu, tụi nhỏ không chịu trả lời ngay mà cứ “dạ thưa cô”, “thưa cô con đọc bài”, nghe cũng sốt rυộτ nhưng nghĩ lại đó là nếp lễ nghi cần duy trì nên cũng không kìm bớt cái tính nóɴg nảy lại.
Dạo bình luận trên facebook thấy mọi người đối đáp có chữ dạ, chữ thưa sao mà thấy vui quá. Mìɴh dạy tiếng Anh nên không ác cảm với chữ “Ok” như một số người hiểu lầm là lối nói xấc xược. Nhưng thấy mọi người hay chốt câu chuyện bằng chữ “dạ anh”, “dạ chị”, “dạ bác” thì vẫn thấy vui hơn chữ “Ok” gọn lỏn.
Những gia đình còn cố giữ lễ nghi, phép tắc vẫn dạy con luôn có chữ “dạ” đầu câu, dạy con hiểu đúng về chữ dạ. Cô hỏi con mới đi Đà Lạt về hả, trò liền trả lời “Con mới về á cô”, mẹ liền quay qua nhắc nhở con “Con phải nói dạ con mới về chứ”, “Con 5 tuổi thì con phải thưa dạ thưa con 5 tuổi”, “Con ăn rồi thì con phải nói dạ con ăn cơm rồi”,…
Lang thang quán xá, “Chị ơi tính tiền”, “Dạ của em 50 nghìn nha!”, ra khỏi quán anh bảo vệ hỏi đi hướng nào để dắt xe giùm thì ngại quá bảo anh cứ để em, ảnh lại nói: “Dạ không sao chị, chị cứ để tui”.
Chữ dạ là chữ thật dễ thương, ngọt ngào trong văn hóa Việt.
Sưu tầm
Các tin khác
-
Học 8 điều, ngộ 15 điều để cuộc đời thuận lợi viên mãn
Những triết lý của cổ nhân xưa truyền lại, những kinh nghiệm sống truyền đời cho ta những góc nhìn về nhiều khía cạnh của cuộc sống. -
15 câu chuyện cho ta bài học thâm thúy về nhiều khía cạnh cuộc sống
Cuộc sống muôn màu muôn vẻ, mỗi câu chuyện từ bạn bè, người thân hay từ cổ nhân truyền lại đều ẩn chứa biết bao bài học quý giá mà đôi khi ta vô tình bỏ qua. -
Sức mạnh của người phụ nữ nằm ở đâu?
Từ thuở hồng hoang, phụ nữ đã luôn có của sức mạnh phi thường nhưng đôi khi họ không nhận thấy. Ẩn dưới sự dịu dàng tần tảo là sự kiên cường, là khả năng vun đắp yêu thương, che chở cho gia đình. -
Ứng biến thông mình gỡ nhiều thế khó xử là có thật
Cuộc sống muôn màu muôn vẻ, không phải lúc nào cũng diễn ra suôn sẻ theo ý muốn của chúng ta. Sẽ có những lúc ta gặp phải những tình huống khó xử, khiến ta lúng túng và bối rối không biết phải làm gì. -
Nguyên tắc giải quyết rắc rối của người thông minh
Người thông minh giải quyết rắc rối dựa vào 4 nguyên tắc: Dụng trí gọi là Bình Tĩnh, giỏi ứng biến gọi là Khéo Léo, đỉnh cao thức thời là Bao Dung và chân giá trị ắt là Tử Tế -
Những câu nói bất hủ trong sách Thái Căn Đàm: Cuốn sách kinh điển của mọi thời đại
Thái Căn Đàm là một tác phẩm kinh điển về đạo đức và triết lý, một cẩm nang sống cho mọi người, giúp con người rèn luyện bản thân, sống một cuộc sống có ý nghĩa hơn. -
Phần thưởng của vua
Một hôm, nhà vua vi hành trên phố. Một đám học sinh vừa tan học vè vui vẻ hớn hở chạy tung tăng trên phố. -
Chú bé chăn trâu thông minh
Có một vị vua nọ thích đưa ra những câu hỏi kỳ lạ cho mọi người, nhưng những câu hỏi của ông ngay cả đến quan đại thần thông thái nhất triều cũng không trả lời nổi, vì vậy vua rất hài lòng. -
Mưu trí tránh họa
Có một lần, nhà tâm lý học nổi tiếng người Mỹ Ford Thomson có việc phải đi ra ngoài. Khi đó trời đã rất tối, ông mặc một chiếc áo đã cũ bên trong có 2.000 đô la. -
Lời một nhà văn người Anh
Tôi nghĩ phụ nữ thật ngốc khi họ cho rằng họ bình đẳng với đàn ông. Thực ra họ luôn luôn là người vĩ đại hơn. Bất cứ cái gì đưa cho người phụ nữ, cũng sẽ tạo ra những giá trị cao hơn.