Khó phát triển công nghiệp ô tô tại Việt Nam

11/21/2016 8:21:18 AM
Sau gần 20 năm bảo hộ, ngành công nghiệp ôtô có thể nói đã thất bại. Trong khi Thái Lan và Indonesia đã thành công khi đưa ôtô giá rẻ đến với đông đảo người dân và xuất khẩu, thì tại Việt Nam ô tô vẫn là mặt hàng xa xỉ.

 

Sau gần 20 năm bảo hộ, ngành công nghiệp ôtô có thể nói đã thất bại. Trong khi Thái Lan và Indonesia đã thành công khi đưa ôtô giá rẻ đến với đông đảo người dân và xuất khẩu, thì tại Việt Nam ô tô vẫn là mặt hàng xa xỉ.

Bộ Công Thương mới đây thừa nhận, mục tiêu đạt tỷ lệ nội địa hoá đối với xe cá nhân đến 9 chỗ ngồi 60% vào năm 2010 đã hoàn toàn thất bại. Mục tiêu có được những chiếc xe với giá bán xe hợp lý, phù hợp túi tiền người dân không đạt được. Giá bán xe tại Việt Nam vẫn ở mức cao hàng đầu thế giới.

Nguyên nhân chính, được các chuyên gia chỉ ra, là sai lầm trong chính sách. Cả một thời gian dài, chính sách chỉ ưu đãi lắp ráp giản đơn, chứ không thúc đẩy nội địa hóa.

Đến nay, tỷ lệ nội địa hóa của ô tô Việt Nam mới chỉ đạt bình quân khoảng 7-10%, trong khi mục tiêu là đạt 60% vào năm 2010.

Cụ thể, các DN ô tô tại Việt Nam chỉ cần đầu tư một dây chuyền đơn giản với chi phí thấp, thực hiện 4 công đoạn cuối cùng là hàn, sơn, lắp ráp và kiểm định, rồi nhập toàn bộ linh kiện về lắp ráp là được ưu đãi thuế nhập khẩu. Trong khi thuế suất thuế nhập khẩu bộ linh kiện chỉ có 25%, thì thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc từ 60-80% chênh lệch rất lớn, khiến lắp ráp có lợi thế.

Tiếp đến là đánh thuế tiêu thụ đặc biệt dựa trên giá bán xe, tức là kể cả xe nhập khẩu nguyên chiếc và xe lắp ráp trong nước đều chịu chung các mức thuế suất như nhau, tính theo dung tích xi lanh, khi xuất hóa đơn bán đến đại lý bán lẻ.

Trong khi, các nước trong khu vực đánh thuế tiêu thụ đặc biệt dựa trên đơn giá bộ linh kiện nhập khẩu. Càng nội địa hóa nhiều, nhập khẩu ít thì chịu thuế tiêu thụ đặc biệt ít.

Indonesia là một ví dụ. Thời điểm Việt Nam bắt đầu phát triển công nghiệp ô tô, năm 1995, quốc gia này khuyến khích tăng nội địa hóa bằng ưu đãi thuế. Nếu nhà sản xuất ô tô nào đạt tỷ lệ nội địa hóa từ 40-60% thì phần linh kiện còn lại nhập khẩu, sẽ được hưởng thuế suất 0%.

Việc sản xuất những phụ tùng cốt lõi như thân, vỏ xe và hộp số động cơ không được ưu đãi.

Một vấn đề nữa là mâu thuẫn trong chính sách. Muốn phát triển công nghiệp ô tô lại hạn chế tiêu dùng, tăng thuế phí liên tục, làm cho giá xe bị đội lên cao, khiến thị trường bị thu hẹp. Chính sách này rõ ràng đã ngăn cản sự phát triển của công nghiệp ô tô.

Trong khi đó, các quốc gia láng giềng như Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia đã thừa nhận, có mối liên hệ giữa ngành công nghiệp ô tô với các hộ gia đình. Tức là phải tạo điều kiện cho các hộ gia đình tiêu thụ ô tô, thì công nghiệp ô tô mới có cơ hội phát triển.

Theo trí thức trẻ

Các tin khác