Cao tốc Bắc – Nam: Giấc mơ xa vời

Bộ Giao thông Vận tải (Bộ GTVT) vừa trình Chính phủ đề án đầu tư tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Hà Nội - TP.HCM với tổng chiều dài 1.372 km. Bộ này cho biết, hiện đang triển khai một số dự án cao tốc, dự kiến đến năm 2020 sẽ đưa vào khai thác 470 km. Do vậy, để thông toàn tuyến cao tốc Bắc - Nam dài khoảng 1.800 km, sẽ phải đầu tư thêm 1.372 km từ nay đến 2020.

Dự án sẽ được thực hiện theo hình thức BOT có sự tham gia hỗ trợ đầu tư của Nhà nước. Trong đó, các đoạn có dự báo nhu cầu vận tải đến năm 2030 trên 30.000 - 35.000 xe/ngày đêm sẽ đầu tư với quy mô cao tốc 4 làn xe hoàn chỉnh, nền đường rộng tối thiểu 22m, các đoạn có nhu cầu vận tải thấp hơn sẽ phân kỳ đầu tư 4 làn xe hạn chế với nền đường rộng 17m.

Phương án này có kinh phí đầu tư khoảng 229.800 tỷ đồng, nhà đầu tư huy động khoảng 136.300 tỷ đồng và Nhà nước hỗ trợ 93.500 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 40%).

Bộ GTVT khẳng định, đây là phương án có chi phí thấp nhất so với các phương án khác và đáp ứng được nhu cầu vận tải trong thời gian đến năm 2030, đồng thời thuận lợi cho công tác quản lý quỹ đất và hạn chế chi phí giải phóng mặt bằng.

Trao đổi với báo chí, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Nhật cho biết: Quốc lộ 1 không thể mở rộng thêm. Còn nếu xây đường sắt tốc độ cao đoạn Hà Nội - TP.HCM, kinh phí đầu tư toàn tuyến vào khoảng 55 tỷ USD, cao gấp khoảng 4 lần tuyến đường bộ cao tốc 4 làn xe hoàn chỉnh. Trong khi đó, đường sắt cao tốc còn phải mất 10 – 15 năm mới được thực thi.

Ngược lại, theo ý kiến của Bộ Tài chính, chi phí đầu tư cho dự án này là quá lớn so với kế hoạch đầu tư công trung hạn. Theo đó, Bộ Tài chính cho biết, số vốn ngân sách Nhà nước (NSNN) hỗ trợ lên tới 93.534 tỷ đồng (tương đương 2% GDP) là rất lớn so với kế hoạch đầu tư công trung hạn đang được xây dựng và chưa phù hợp với quy định của Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách Nhà nước (2015).

Theo Bộ Tài chính, khung dự kiến tài chính - ngân sách đã được xây dựng với các yếu tố rất sát mức trần (như tỉ lệ nợ công, khả năng thu, cân đối chi, mức bội chi...) nên việc huy động thêm các nguồn lực (huy động nguồn vốn trái phiếu chính phủ, ODA, vay ưu đãi) là không khả thi.

Việt Lê