Lịch sử hình thành bộ môn bida và những dấu ấn bida tại Việt Nam

6/23/2017 9:20:02 AM
Billiard (tên quốc tế) là một môn thể thao quốc tế mà người Việt Nam thường gọi là bida hay bi-a. Cũng giống như bao môn thể thao khác, bida trải qua một giai đoạn hình thành và phát triển song hành với sự phát triển của xã hội từ nhiều thế kỷ trước.

 

Billiard (tên quốc tế) là một môn thể thao quốc tế mà người Việt Nam thường gọi là bida hay bi-a. Cũng giống như bao môn thể thao khác, bida trải qua một giai đoạn hình thành và phát triển song hành với sự phát triển của xã hội từ nhiều thế kỷ trước.

Lịch sử hình thành môn bida

Theo một số tài liệu, bộ môn bida xuất hiện từ những năm 1340 và năm 1470, vua Louis XI của nước Pháp đã đặt mua một chiếc bàn bida đầu tiên.

Trước đó, môn thể thao này chủ yếu được chơi ngoài trời, người chơi sẽ dùng gậy của mình có kiểu dáng như một cây gậy đánh golf đánh bi xuyên qua 1 khung sắt nhỏ, phía trước dựng nhiều chướng ngại vật khác nhau. Ai vượt qua hết các chướng ngại vật và đánh qua khung sắt trước tiên thì sẽ là người chiến thắng.

Bàn bida thời kỳ đầu

Tuy nhiên, từ khi vua Louis đặt mua chiếc bàn thì lịch sử đã bắt đầu sang trang với bộ môn bida. Người ta chuyển từ thi đấu ngoài trời sang thi đấu trong nhà và gậy chơi, khung sắt được làm nhỏ lại phù hợp với độ lớn của chiếc bàn.

Trải qua các giai đoạn lịch sử, dần dần bida được chuyển sang  đánh bi vào lỗ. Vì vậy, cây gậy cong để đánh các bi đó không còn phù hợp nên chuyển sang sử dụng gậy dài, thẳng và đầu nhỏ mà ngày nay chúng ta gọi là cơ.

Với việc thay đổi kiểu dáng kiểu chơi, theo thời gian độ phổ biến của bida đã lan rộng trên khắp thế giới. Qua đó, nhiều câu lạc bộ bida bắt đầu xuất hiện, song song với đó là nhiều thể thức thi đấu khác nhau như pool kiểu Mỹ, bida carom, pool 8 ball, snooker, pool 9 ball…

Môn bida du nhập vào Việt Nam thời gian nào

Bida du nhập vào Việt Nam từ nhiều thập kỷ trước, theo thời gian, giới trẻ Việt nhiều thế hệ đã trở nên quen thuộc với bộ môn thể thao bida.

Dù chưa thể xác định thời điểm bida du nhập vào nước ta, nhưng chắc chắn môn này đã theo chân người Pháp đến Việt Nam. Trước năm 1975, bida được xem như một trò chơi giải trí và lan rộng đến tận các làng, xã ở miền Nam.

Tại Sài Gòn có khá nhiều cơ thủ “một thời vang bóng” như: các ông Năm Thượng, Ba Y, Chín Hồng (Đinh Phước Hồng), Trần Vinh Hồng (Hồng Quốc Thanh), Bảy Hóa Thời, Long, Lê Phước Lợi… Những tiệm bida nổi tiếng như: Nguyễn Trãi, Huỳnh Kỳ, Mai Lan, Thành Xương, Diên Hồng, Cư xá Hỏa xa… thường quy tụ nhiều anh tài.

 Các cơ sở Thanh Tâm, Thanh Liêm, Văn Lang, Ziên Hồng… chuyên sản xuất bàn và dụng cụ chơi bida.

Có thể nói theo thời gian, bida không chỉ là trò chơi giải trí thông thường, mà đã trở thành một nét văn hóa tinh thần của người Việt Nam.

Suckhoecuocsong.com.vn sưu tầm

Các tin khác

  • Luật thi đấu Đá cầu mới nhất

    Luật thi đấu Đá cầu mới nhất

    Luật thi đấu Đá cầu theo quyết định số 335/QĐ-UBTDTTquy định thời gian thi đấu, sân, trọng tài, luật đấu, vị trí đấu thủ, cách tính điểm v.v.
  • Luật thi đấu cầu mây chính thức

    Luật thi đấu cầu mây chính thức

    Luật thi đấu Cầu mây theo quyết định số 2087/QĐ-UBTDTT quy định thời gian thi đấu, sân, lỗi, trọng tài, luật đấu, cách tính điểm v.v.
  • Luật cử tạ chính thức

    Luật cử tạ chính thức

    Luật cử tạ quy định các khái niệm trong bộ môn, Luật chi tiết đối với giải vô địch trong nước, thế giới. luật kỹ thuật, các lỗi, trọng tài, khiếu nại v.v
  • Luật đấu vật chính thức

    Luật đấu vật chính thức

    Luật đấu Vật theo quyết định số số 1509/QĐ-UBTDTT quy định thể thức thi đấu, trọng tài, cách tính điểm, khảm đấu, khiếu nại v.v.
  • Luật thi đấu Boxing chính thức

    Luật thi đấu Boxing chính thức

    Luật thi đấu Boxing quy định về võ đài, các thủ tục đăng ký, quy định về găng đấu, trang phục, y tế, cách bốc thăm, hiệp đấu, trọng tài, khiếu nại v.v
  • Luật thi đấu cầu lông

    Luật thi đấu cầu lông

    Luật thi đấu Cầu lông theo quyết định số 1154/QĐ-UBTDTT ngày 29 tháng 06 năm 2006 quy định các khái niệm, sân, cầu, vợt, giao cầu, thi đấu đơn, thi đấu đôi, các lỗi, trọng tài v.v.
  • Luật thi đấu bóng rổ chính thức

    Luật thi đấu bóng rổ chính thức

    Quyết định số 1185/QĐ-UBTDT ngày 10 tháng 6 năm 2005 về việc ban hành luật thi đầu bóng rổ gồm 2 phần 8 chương và 50 điềuđược áp dụng trong các cuộc thi đấu Bóng rổ từ cơ sở đến toàn quốc và thi đấu Quốc tế tại Việt Nam.
  • Luật thi đấu bơi lội

    Luật thi đấu bơi lội

    Luật thi đấu bơi lội quy định tổ chức, khiếu nại, trọng tài, tư cách vận động viên, kiểm tra doping, luật bơi cho từng bộ môn bơi v.v.
  • Luật thi đấu bóng chuyền chính thức

    Luật thi đấu bóng chuyền chính thức

    Ủy ban Thể dục Thể thao ban hành QĐ số 488/QĐ-UBTDTT ngày 12 tháng 3 năm 2007 về việc ban hành luật bóng chuyền và luật bóng chuyền bãi biển quốc tế gồm 2 phần, 8 chương, 28 điều được áp dụng thống nhất trong toàn quốc và thi đấu quốc tế tại Việt Nam. Luật bóng chuyền quy định sân, bóng, vận động viện, trọng tài, lỗi vi phạm, đập bóng, chắn bóng, tấn công, thay người, hội ý v.v.
  • Danh sách các môn thể thao nổi tiếng bằng tiếng Anh, tiếng Việt

    Danh sách các môn thể thao nổi tiếng bằng tiếng Anh, tiếng Việt

    Những môn thể thao đang thịnh hành, có giải thi đấu ở khắp nơi trên thế giới có tên tiếng Việt và tiếng Anh là: